banier
lijntje lijntje

Spanners (Geometridae)

Niet alle families van vlinders worden genoemd naar het uiterlijk van de volwassen dieren (imago genoemd). Voordat een vlinder imago wordt, is hij eerst eitje, dan rups (zo noemen we alle vlinderlarven, dan pop en pas uit die pop komt de vlinder. Omdat sommige rupsen nogal merkwaardig zijn, heeft men een aantal vlinderfamilies naar die rupsen genoemd. Dat geldt ook voor de spanners. De rupsen kunnen hun lijf vaak strak gespannen houden en lijken dan sprekend op het een of andere takje. De familie wordt ook wel aangeduid met de naam "meters". Dat blijkt ook uit de Latijnse en Engelse naam. Omdat de rupsen maar weinig buikschuivers hebben bewegen ze zich op een typische manier voort: Het achterste stukje wordt vlak achter de kop geplaatst. De krachtige schuivers net onder de staart houden dan het oppervlak vast en het dier zit in een soort van lus. Daarna laten de voorpoten los en wordt het voorste gedeelte verplaatst, net zo lang tot de rups helemaal strak staat. Het lijkt er eigenlijk op of het diertje iets aan het meten is, vandaar die naam. De volwassen vlinders zitten bijna altijd met de vleugels recht van het lichaam af. De spanners vormen een zeer grote nachtvlinderfamilie, waarvan een aantal soorten zelfs in zachte winters vliegt.


foto van Alsophila aescularia
Voorjaarsboomspanner Alsophila aescularia

Een erg afwijkende spanner die er uitziet als een uit zijn krachten gegroeide mot. Meer...


foto van Comibaena bajularia
Gevlekte Zomervlinder Comibaena bajularia

Door de witte vierkantige vlekjes eenvoudig te herkennen groene spanner. Meer...


foto van Hemithea aestivaria
Kleine Zomervlinder Hemithea aestivaria

Geen vlekjes in de vleugels, maar wel blokjes in de vleugelrand. Meer...


foto van Geometra papilionaria
Zomervlinder Geometra papilionaria

Aan de witte streepjes en zijn grootte gemakkelijk te herkennen. Meer...


foto van Campaea margaritata
Appeltak Campaea margaritata

Het groen vervaagt al na enkele dagen tot een soort wit. De groen en witte band is meestal het beste herkenningsteken. Meer...


foto van Hylaea fasciaria
Rode Dennenspanner Hylaea fasciaria

Deze soort kan ook geheel steenrood zijn, of alle mogelijke combinaties van groen en rood hebben. Meer...


foto van Opisthograptis luteolata
Hagedoornvlinder Opisthograptis luteolata

Deze prachtige gele nachtvlinder herken je meteen. Meer...


foto van Ourapteryx sambucaria
Vliervlinder Ourapteryx sambucaria

Grote, geelwitte vlinder met twee prachtige zwaluwstaartjes. Meer...


foto van Timandra comae
Lievelingetje Timandra comae

De donkere streep loopt bij het Lievelingetje van vleugeltop tot vleugeltop. Meer...


foto van Cyclophora punctaria
Gestippelde Oogspanner Cyclophora punctaria

Gestippelde soort met rouge en een lijn die niet bij de vleugeltop begint, maar ergens halverwege de vleugel. Meer...


foto van Cyclophora albipunctata
Berkenoogspanner Cyclophora albipunctata

De berkenoogspanner is een prachtig getekende soort. Meer...


foto van Macaria notata
Gewoon Klaverblaadje Macaria notata

De inkeping in de voorvleugel heeft een niet opvallend lichtbruin accentje. Meer...


foto van Macaria alternata
Donker Klaverblaadje Macaria alternata

Bij deze soort is de inkeping zeer donker en zwaar aangezet. Meer...


foto van Macaria liturata
Gerimpelde Spanner Macaria liturata

Te herkennen aan de brede vaaloranje band die over de voorvleugels loopt. Meer...


foto van Cabera exanthemata
Bruine Grijsbandspanner Cabera exanthemata

Lijkt sterk op de Witte Grijsbandspanner, maar het buitenste lijntje op de voorvleugel heeft een bochtje. Meer...


foto van Cabera pusaria
Witte Grijsbandspanner Cabera pusaria

Lijkt sterk op de Bruine Grijsbandspanner, maar het buitenste lijntje op de voorvleugel loopt geheel recht. Meer...


foto van Lomographa temerata
Witte Schaduwspanner Lomographa temerata

Deze soort is gemakkelijk te herkennen, ondanks dat de schaduw erg variabel is. Meer...


foto van Lomaspilis marginata
Gerande Spanner Lomaspilis marginata

Een witte spanner met een donkere, uiterst variabele vleugelrand. Meer...


Foto van Idaea aversata
Grijze Stipspanner Idaea aversata

Een niet eenvoudig te herkennen soort, omdat het geslacht Idaea vol zit met dit soort jongens. Dit is de grootste van allemaal. Meer...


foto van Idaea seriata
Paardebloemspanner Idaea seriata

Lastige, kleinere Idaea-soort. Met zijn spikkeltjes ziet hij er wat 'stoffig' uit, zoals de Engelsen dat noemen. Meer...


foto van Idaea dimidiata
Vlekstipspanner Idaea dimidiata

Op de voorvleugels zit een stip en aan de binnenkant bij de vleugelspits zit een donkere vlek. Meer...


foto van Idaea fuscovenosa
Dwergstipspanner Idaea fuscovenosa

Vier zwarte puntjes: op elke vleugel één en een vaak wat bruinige bovenrand van de voorvleugels. Meer...


foto van Ligdia adustata
Aangebrande Spanner Ligdia adustata

Prachtige, tamelijk onmiskenbare spanner. Let op de lichte vleugeltip. Meer...


foto van Epirrhoe alternata
Gewone bandspanner Epirrhoe alternata

De gewone bandspanner is gemakkelijk te herkennen, maar pas op, want er zijn een aantal gelijkende soorten. Meer...


foto van Xanthorhoe fluctuata
Zwartbandspanner Xanthorhoe fluctuata

Variabele soort, maar de zwarte band midden op de vleugel begint heel royaal aan de rand, maar eindigt in een fiasco. Meer...


foto van Xanthorhoe designata
Koolmetertje Xanthorhoe designata

Lastige en variabele soort. Zowel de band als de stip kunnen ontbreken. Meer...


foto van Xanthorhoe ferrugata of Xanthorhoe spadicearia
Vierbandspanner Xanthorhoe ferrugata
Bruine Vierbandspanner XanXanthorhoe spadicearia

De vierbandspanner en de bruine vierbandspanner zijn niet betrouwbaar uit elkaar te houden. Meer...


foto van Mesoleuca albicillata
Bramenspanner Mesoleuca albicillata

Fraaie soort die je niet snel met een andere kunt verwarren. Meer...


foto van Thera variata of Thera britannica
Sparspanner of Schijn-Sparspanner
Thera variata of Thera britannica

Deze twee soorten zijn zonder genitaal-onderzoek niet uit elkaar te houden. Meer...


foto van Thera obeliscata
Naaldboomspanner Thera obeliscata

Roodachtig dieren zijn Naaldboomspanners. Grijsachtige kunnen niet van de Sparspanner worden onderscheiden zonder het genitaal te bekijken. Meer...


foto van Thera juniperata
Jeneverbesspanner Thera juniperata

Het zwarte streepje vanuit de vleugelhoek verraadt meestal dat het gaat om de jeneverbesspanner. Meer...


foto van Chloroclysta truncata
Schimmelspanner Chloroclysta truncata

Geeft inderdaad bijna altijd de indruk beschimmeld te zijn. Meer...


foto van Colostygia pectinataria
Kleine Groenbandspanner Colostygia pectinataria

Van dat groene is vaak niets te zien. Meer...


foto van Eulithis mellinata
Bessentakvlinder Eulithis mellinata

De bessentakvlinder is een wat vaag belijnde soort. Meer...


foto van Pelurga comitata
Kajatehoutspanner Pelurga comitata

De kajatehoutspanner heeft een duidelijke stip ongeveer in het nidden van de vleugel. Meer...


foto van Anticlea badiata
Gestreepte goudspanner Camptogramma bilineata

De gestreepte goudspanner is gemakkelijk te herkennen aan zijn mooie goudkleur. Meer...


foto van Earophila badiata
Rozenspanner Earophila badiata

Aan de combinatie van tekening en kleur herken je deze zeldzame soort meteen. Meer...


foto van Pareulype berberata
Berberisspanner Pareulype berberata

Deze gemakkelijk te herkennen soort tref je vooral aan in parken en tuinen. Meer...


foto van Perizoma alchemillata
Hennepnetelspanner Perizoma alchemillata

Uitermate kleine soort met een spanwijdte van nog geen 25 mm! Meer...


foto van Eupithecia succenturiata
Witvlakdwergspanner Eupithecia succenturiata

Eenvoudig op naam te brengen dwergspannertje. De Nederlandse naam zegt het eigenlijk al. Meer...


foto van Eupithecia intricata
Streepjesdwergspanner Eupithecia intricata

Uiterst lastige soort om te benoemen. De zwarte vlek helpt een beetje, want het is geen stip, maar een kort streepje. Meer...


foto van Eupithecia tantillaria
Fijnspardwergspanner Eupithecia tantillaria

Lastig te herkennen, maar één van de kleinste soorten en vaak met een flink aantal golvende witte bandjes op de vleugels. Meer...


foto van Eupithecia abbreviata
Voorjaarsdwergspanner Eupithecia abbreviata

Meestal te herkennen aan de roodbruin of geelbruin aangezette ader dicht bij de binnenrand van de voorvleugels. Vliegt al in maart. Meer...


foto van Eupithecia virgaureata
Guldenroededwergspanner Eupithecia virgaureata

De guldenroededwergspanner lijkt heel veel op de grijze dwergspanner, maar is meestal wat levendiger getekend. Meer...


foto van Eupithecia absinthiata
Egale dwergspanner Eupithecia absinthiata

De egale dwergspanner is zo moeilijk op naam te brengen, dat je er altijd een expert bij moet halen. Meer...


foto van Gymnoscelis rufifasciata
Zwartkamdwergspanner Gymnoscelis rufifasciata

Te herkennen aan het zwarte kammetje uit de naam, maar gemakkelijk is dat niet. Meer...


foto van Gymnoscelis rufifasciata, larva
Zwartkamdwergspanner, rups Gymnoscelis rufifasciata

In een mooie roze kleurstelling: de rups van de zwartkamdwergspanner. Meer...


foto van Rhinoprora rectangulata
Groene Dwergspanner Rhinoprora rectangulata

Heeft een duidelijke band op de onderzijde van de voorvleugel, die de V-dwergspanner mist. Meer...


foto van Chloroclystis v-ata
V-dwergspanner Chloroclystis v-ata

Heeft, zoals de naam al doet vermoeden, een duidelijke zwarte V op de voorvleugels. Meer...


foto van Chloroclystis v-ata
V-dwergspanner Chloroclystis v-ata

De volwassen v-dwergspanner is groen, zijn rups is roze. Meer...


foto van Anticollix sparsata
Wederikdwergspanner Anticollix sparsata

Een grote dwergspanner met kartels in de onderrand van de ondervleugel. Meer...


foto van Aplocera efformata
Sint-janskruidblokspanner Aplocera efformata

De Sint-janskruidblokspanner is een mooi belijnde soort. Meer....


foto van Euchoeca nebulata
Leverkleurige Spanner Euchoeca nebulata

De Leverkleurige Spanner houdt zijn vleugels meestal volledig opgericht. Meer....


foto van Selenia dentaria
Herculesje Selenia dentaria

Ook het Herculesje houdt zijn vleugels meestal helemaal opgeklapt. Meer...


foto van Selenia tetralunaria
Halvemaanvlinder Selenia tetralunaria

Het kleine witte halve maantje zie je het best aan de onderkant van de voorvleugels. Meer...


foto van Ennomos alniaria
Geelschouderspanner Ennomos alniaria

Het zeer harige, helgele lichaam maakt deze soort tot eentje die gemakkelijk kan worden herkend. Meer...


foto van Ennomos autumnaria
Iepentakvlinder Ennomos autumnaria

De vrouwtjes zijn duidelijker groter dan die van de andere Herculesjes en beide geslachten hebben een opvallende donkere vlek bij de vleugelpunt. Meer...


foto van de gehakkelde spanner
Gehakkelde Spanner Ennomos erosaria

De gehakkelde spanner heeft geen kanariegele haren en geen donkere gedeelten in de vleugelspitsen. Meer...


foto van Colotois pennaria
Gepluimde Spanner Colotois pennaria

Herkenbaar aan een stel enorme geveerde antennes. Meer...


foto van Crocallis elinguaria
Kortzuiger Crocallis elinguaria

Te herkennen aan de donkere stip en de rustpose: altijd met de vleugels strak uitgespreid, maar nooit op de ondergrond. Meer...


foto van Phigalia pilosaria
Perentak Phigalia pilosaria

Deze op een uiltje lijkende spanner is maar lastig op naam te brengen. Meer...


foto van Phigalia pilosaria, larva
Perentak, rups Phigalia pilosaria

De rups van de perentak lijkt heel erg op een takje. Meer...


foto van Apocheima hispidaria
Voorjaarsspanner Apocheima hispidaria

Lijkt veel op de Perentak, maar heeft een grijs veldje vlak voor de vleugelrand. Meer...


foto van Biston strataria
Vroege Spanner Biston strataria

Grote, zwaar gebouwde spanner die vroeg vliegt. Mannetjes en vrouwtjes verschillen van elkaar. Meer...


foto van Biston betularia
Berkenspanner Biston betularia

Heet ook Peper-en-Zoutvlinder, maar veel exemplaren zijn erg donker (melanisme). Meer...


foto van Biston betularia, larva
Berkenspanner, rups Biston betularia

De rups van de berkenspanner is lastig te zien tussen takjes. Meer...


foto van Agriopis aurantiaria
Najaarsspanner Agriopis aurantiaria

De mooie, goudbruine basiskleur is kenmerkend voor de Najaarsspanner. Meer...


foto van Agriopis aurantiaria, larva
Najaarsspanner, rups Agriopis aurantiaria

De rups van de najaarsspanner is flink, maar onopvallend gestreept. Meer...


foto van Agriopis leucophaearia
Kleine Voorjaarsspanner Agriopis leucophaearia

Uiterst variabele soort, dus kijk naar de foto's van verschillende uitvoeringen. Meer...


foto van Agriopis marginaria
Grote Voorjaarsspanner Agriopis marginaria

Heeft een rij stipjes net voor de vleugelrand (en dus niet OP de rand). Meer...


foto van Erannis defoliaria
Grote Wintervlinder, mannetje Erannis defoliaria

De meest variabele van alle spanners. Van mooi contrastrijk getekend tot geheel ongetekend. Meer...


foto van Erannis defoliaria fem.
Grote Wintervlinder, vrouwtje Erannis defoliaria

De vrouwtjes zijn geheel zonder vleugels. Ze hebben zelfs niet meer de stompjes die we nog wel bij de meeste andere winterspannervrouwtjes vinden. Meer...


foto van Erannis defoliaria, larva
Grote Wintervlinder, rups Erannis defoliaria

Op de zijkant lijkt de rups van de grote wintervlinder knopen te hebben. Meer...


foto van Peribatodes rhomboidaria
Taxusspikkelspanner Peribatodes rhomboidaria

Contrastrijker dan andere spikkelspanners. Meer...


foto van Hypomecis punctinalis
Ringspikkelspanner Hypomecis punctinalis

Het ringetje uit de naam zit helaas op de ondervleugel. Meer...


foto van Ectropis crepuscularia
Gewone Spikkelspanner Ectropis crepuscularia

Het vorkachtige tekeningetje bij de adersplitsing is bij deze soort het duidelijkst ontwikkeld. Meer...


foto van Ectropis crepuscularia, larva
Gewone Spikkelspanner, rups Ectropis crepuscularia

De rups van de gewone spikkelspanner heeft een duidelijke V op de rug, althans van bovenaf bezien. Meer...


foto van Ematurga atomaria
Gewone Heidespanner Ematurga atomaria

Zeer variabele soort van de heide. Meer...


foto van Operophtera brumata
Kleine Wintervlinder Operophtera brumata

Zeer moeilijk van de Berkenwintervlinder te onderscheiden, maar hij is iets donkerder en nooit glanzend. Meer...


foto van Operophtera brumata, larva
Kleine Wintervlinder, rups Operophtera brumata

De rups van de kleine wintervlinder kan groen zijn, maar ook wit. Meer...


foto van Operophtera fagata
Berkenwintervlinder Operophtera fagata

Het tweelingbroertje van de Kleine Wintervlinder, maar altijd satijnachtig glanzend, een beetje zijdeachtig. Meer...


foto van Epirrita autumnata
Novemberspanner Epirrita autumnata

Ondanks de naam vliegt hij het meest in oktober. Meer...


foto van Epirrita dilutata
Herfstspanner Epirrita dilutata

Een variabele soort die vaak slechts door genitaal-onderzoek van gelijkende soorten is te onderscheiden. Meer...


Bovenkant pagina

Deze pagina is voor het laatst bijgewerkt op 20-10-2018.
© (2000 - 2024) www.gardensafari.nl (Hans Arentsen) Als u een foto wilt gebruiken, mail mij dan (hans@gardensafari.nl).