banier
lijntje lijntje

Zandbijen (Andrena)

Tot een andere grote bijengroep behoren de zandbijen (geslacht Andrena). In de Benelux leven zo'n 70 tot 80 soorten! Het zijn vaak sterk behaarde bijen, die wel iets aan hommels doen denken, maar dan met een veel langwerpiger achterlijf. Qua grootte zijn de zandbijen enorm variabel: veel kleine soorten zijn slechts 4 mm lang, terwijl de grootste zo'n 16 mm lang zijn. De soorten zijn vaak maar moeilijk uit elkaar te houden. Vooral de zeer kleine, zwarte bijtjes uit het ondergeslacht Micrandrena lijken heel erg veel op elkaar. Maar ook bij de grotere soorten valt het niet mee. Zo zijn mannetjes vaak anders (en soms ook veel kleiner) dan vrouwtjes, zijn sommige soorten variabel en kunnen oudere exemplaren zo afgevlogen zijn, dat ze nog nauwelijks behaard zijn en dan veel lijken op bijen uit andere groepen. Alle vrouwtjes hebben speciale haren aan de achterpoten. Deze haren vormen als het ware een korfje, waarmee pollen wordt verzameld. Zandbijen vormen geen staat, maar meerdere vrouwtjes nestelen vaak wel graag bij elkaar in de buurt en soms wordt hetzelfde nestingangetje door meerdere vrouwtjes gedeeld. Zoals de naam al doet vermoeden worden er nestgangen in de grond gegraven. En juist daarmee vallen veel soorten ons op: ze zijn gek op kale plekken in de tuin, zandwegen en -paden enz. Zo'n zandpad mag dan ongeschikt lijken, voor zandbijen is het een prima plek: het zand is maar langzaam waterdoorlatend, de grond is flink aangestampt en de plek is blijvend onbegroeid, zodat het gevaar van overwoekering door planten of de groei van plantenwortels nihil is. Net als hommels hebben ook zandbijen last van 'krakers', de zogenaamde koekoeksbijen. Dat zijn soorten die hun eitjes in bestaande nesten leggen en de verdere zorg aan de oorspronkelijke moeder overlaten. Die zorgt dan dat er voedsel in het nestje wordt gebracht en dat dit wordt afgesloten. De koekoek komt meestal eerder uit, vreet het oorspronkelijke eitje op (en soms ook wel de net uitgekomen larve) en begint daarna aan het proviand dat de gastvrouw heeft verzameld. Zandbijen hebben het meeste last van de wespbijen uit het Nomada-geslacht. Dikwijls heeft elke zandbijsoort zijn eigen koekoeksbij.


foto Andrena haemorrhoa
Roodgatje Andrena haemorrhoa

Roodgatje is de meest voorkomende hommel en in bijna alle tuinen te zien. Meer...


foto Andrena armata
Vosje Andrena armata

Het vosje is één van de bekendste zandbijen. Meer...


foto Andrena scotica
Meidoornzandbij Andrena scotica

De meidoornzandbij nestelt vaal in grote groepen, waarbij de vrouwtjes nestingangen delen. Onder de grond gebruikt elk vrouwtje haar eigen kamertje. Meer...


foto Andrena varians
Variabele Zandbij Andrena varians

De variabele zandbij komt ook vaak in tuinen voor, maar wordt zelden herkend, omdat hij sterk lijkt op het roodgatje. Meer...


foto Andrena bicolor
Tweekleurige zandbij Andrena bicolor

De tweekleurige zandbij valt op door de scherp contrasterende kleuren. Meer...


foto Andrena nigroaenea
Zwartbronzen Zandbij Andrena nigroaenea

De zwartbronzen zandbij is een donkere, harige en behoorlijk grote soort. Meer...


foto Andrena nitida
Viltvlekzandbij Andrena nitida

De viltvlekzandbij is verzot op boterbloemen. Meer...


foto Andrena tibialis
Grijze Rimpelrug Andrena tibialis

De Grijze Rimpelrug lijkt sterk op een (kleine) honingbij. Meer...


foto Andrena labiata
Ereprijsbij Andrena labiata

De ereprijsbij is een tamelijk zeldzaam beestje en zal niet in elke tuin te vinden zijn. Meer...


foto Andrena flavipes
Grasbij Andrena flavipes

De grasbij nestelt graag in groepen. In Zuid-Engeland is ooit een groep gevonden van niet minder dan 40.000 vrouwtjes die vlak bij elkaar nestelden. Meer...


foto Micrandrena sp.
Dwergzandbijtjes Micrandrena sp.

De dwergzandbijtjes vormen een groep van nagenoeg identieke, kleine, zwarte zandbijtjes, die onder de microscoop moeten worden gelegd om de exacte soort te bepalen. Meer...


Bovenkant pagina

Deze pagina is voor het laatst bijgewerkt op 05-11-2018.
© (2000 - 2024) www.gardensafari.nl (Hans Arentsen) Als u een foto wilt gebruiken, mail mij dan (hans@gardensafari.nl).